Klasztor w Ghazali

Klasztor w Ghazali z lotu ptaka. Fot. M. Bogacki

O klasztorze

Idea życia klasztornego pojawiła się w Nubii wraz z przyjęciem chrześcijaństwa, około 540–570 r. Największy wpływ na rozwój monastycyzmu nubijskiego wywarł monastycyzm egipski, jednak inspiracje czerpano także z odleglejszych stron, z klasztorów Palestyny, a nawet Bizancjum.

Kompleks monastyczny w Ghazali został wzniesiony pomiędzy 680 r. a 720 r. przez króla Merkuriosa, tego samego, który zjednoczył dwa północne królestwa nubijskie – Nobadię i Makurię. Było to założenie typu cenobitycznego, tzn. mnisi żyli, modlili się i pracowali wspólnie. Poszczególne części klasztoru były przeznaczone tym celom. Życiu duchowemu służyły kościoły, spaniu – dormitorium, produkcji pożywienia – młyn i prasa do oleju, a spożywaniu posiłków – refektarz. Poza tym w klasztorze znajdowało się specjalne pomieszczenie do przechowywania wody oraz toalety, jak również (prawdopodobnie) garbarnia lub pralnia.

Codzienne życie mnichów składało się z modłów, kultu Bożego i rozwoju duchowego. Jednak mnisi zajmowali się także pracą fizyczną, m.in. wytopem żelaza w piecach znajdujących się poza klasztorem. Znajdywane w klasztorze pozostałości roślin, takich jak portulaka pospolita (Portulaca oleracea), wilczomlecz (Euphorbia aegyptiaca) i tzw. kapusta afrykańska (Cleome gynandra), znanych ze swoich leczniczych właściwości, wskazują, że mnisi parali się też lecznictwem. Założenie klasztorne zmieniało się z czasem, bowiem klasztor funkcjonował przez kilka stuleci. Początkowo w klasztorze mieszkało prawdopodobnie 36 mnichów. W okresie największego rozwoju klasztoru, który przypadł na X w. do XII w., było ich już prawdopodobnie 72. Można to stwierdzić na podstawie liczby miejsc przy ławach w refektarzu czy liczby toalet.

Stanowisko archeologiczne było badane przez misję CAŚ UW w latach 2012-2018.

Wirtualne zwiedzanie

Spacer z przewodnikiem