Klasztor w Starej Dongoli

Fot. Roman Łopaciuk

O klasztorze


Wielki klasztor Antoniego, lub klasztor Świętej Trójcy, źródła nie są w tej kwestii jednoznaczne, położony był 1,5 km na północny wschód od centrum Dongoli, stolicy Makurii, jednego z trzech średniowiecznych królestw nubijskich. Klasztor został ufundowany w szóstym wieku, niedługo po chrystianizacji tego królestwa, i funkcjonował przynajmniej do czternastego wieku. Otoczony murem kompleks poza budynkami sakralnymi obejmował też pomieszczenia przeznaczone dla mnichów: cele, w których spali, refektarz, w którym spożywano posiłki, oraz zaplecze gastronomiczne i gospodarcze, pozwalające na sprawne funkcjonowanie wspólnoty. Wewnątrz murów znajdował się też niewielki erem – pustelnia mnicha Anny, który po śmierci został uznany za świętego i pochowany w grobie przygotowanym pod podłogą jednego z pomieszczeń. Miejsce jego spoczynku przyciągało wielu pielgrzymów. Jak dotąd jest to jedyny znany lokalny, nubijski święty. 

W X w. od zachodu do klasztoru dobudowane zostały dwa aneksy, których przeznaczenie do końca nie jest jasne. Pomiędzy X a XIII w. budynki były systematycznie przebudowywane, a ściany ozdabiane malowidłami. Archeolodzy odkryli ponad 100 unikalnych kompozycji, przedstawiających między innymi Archaniołów, Matkę Bożą, Apostołów oraz sceny z Nowego i Starego Testamentu. Dekoracji malarskiej towarzyszyły też liczne inskrypcje o różnym charakterze: podpisy odwiedzających, legendy do malowideł, modlitwy, teksty liturgiczne oraz cytaty z Pisma Świętego.

Część północno-wschodniego aneksu stanowiła kompleks komemoratywny z kryptami w podziemiach, w których pochowani zostali najważniejsi hierarchowie kościoła makuryckiego, między innymi Georgios, arcybiskup Dongoli. 

Badania na terenie klasztoru prowadzone są od początku lat dziewięćdziesiątych przez misję Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego.

Wirtualne zwiedzanie

Spacer z przewodnikiem